Actief leren & ervaren
Met onze complete lesmethodes voor het vo en mbo
Freddy’s visie | Meidenvenijn
De dagen worden korter en de druk in school neemt toe. Toetsweken naderen, deadlines stapelen zich op en de eerste vermoeidheid van het schooljaar begint zijn tol te eisen. Het is precies in deze periode dat de sociale dynamiek in klassen op scherp komt te staan, vooral bij meiden. Wat te doen bij meidenvenijn: ingrijpen of juist loslaten?
De wetenschap leert ons dat meisjesvriendschappen intenser beleefd worden dan vriendschappen tussen jongens. Waar jongens eerder geneigd zijn om conflicten direct uit te vechten en daarna verder te gaan, investeren meiden emotioneel veel meer in hun vriendschappen. Dit maakt de impact van conflicten ook groter. Meiden hebben vaker last van sociale stress dan jongens, deze stress heeft direct invloed op hun leerprestaties.
Misschien herken je deze klassieker: Het ‘zij zei, dat zij zei…’-scenario speelt zich voor je ogen af, compleet met zelfbenoemde mediators die, ondanks goede bedoelingen, een klein conflict vaak uitvergroten tot een totale oorlogsverklaring.
Probeer je het bespreekbaar te maken met de vraag: “Wie heeft hier nu eigenlijk iets aan?”, dan krijg je niet zelden te horen dat je je er vooral niet mee moet bemoeien – want jij snapt er immers toch niets van.
Het is een ingewikkelde dans tussen betrokkenheid tonen en ruimte geven, tussen ingrijpen en loslaten, waarbij elke stap verkeerd kan zijn maar niets doen ook geen optie is.
Maar wanneer grijp je in? Voorkom dat je verwikkeld raakt in de slangenkuil met deze praktische handvatten en concrete tips!
Praktische handvatten
Observeer
Let vooral op subtiele verschuivingen: wie zit ineens ergens anders dan normaal? Wie wordt ‘toevallig’ steeds overgeslagen bij het maken van groepjes? Loop tijdens de pauzes eens een ronde om te bekijken wie waar staat, wie er het meest aan het woord is en wie er buiten lijkt te vallen.
Laat los
Niet elke sociale wrijving vraagt om interventie. Als je ziet dat meiden zelf actief naar oplossingen zoeken, geef ze dan die ruimte. Natuurlijke verschuivingen in vriendschappen horen bij het opgroeien. Soms maken interventies een situatie alleen maar groter of dramatischer dan nodig. Kortdurende fricties lossen zich vaak vanzelf op.
Grijp in
Er zijn momenten waarop je als docent niet kunt wegkijken, bijvoorbeeld:
- Wanneer je merkt dat een leerling systematisch wordt buitengesloten
- Wanneer schoolprestaties eronder lijden
- Wanneer een leerling regelmatig klaagt over buikpijn of hoofdpijn (vaak verkapte signalen van sociale stress)
In deze gevallen is het tijd voor actie.
Grijp ook zeker in wanneer het algemene klasklimaat wordt aangetast, want een onveilige sfeer heeft impact op iedereen in de groep. En als het pestgedrag zich verplaatst naar sociale media, is direct ingrijpen noodzakelijk.
Het verschil tussen loslaten en wegkijken zit hem in je bewuste keuze: bij loslaten observeer je actief maar kies je ervoor niet in te grijpen, bij wegkijken negeer je de signalen. Een goede docent blijft altijd observeren, maar kiest zorgvuldig de momenten van interventie.
Tips bij meidenvenijn
🎯 Maak gebruik van willekeurige groepsindeling
🎯 Plan regelmatig klasactiviteiten die verbinden
🎯 Houd 1-op-1 gesprekken
🎯 Vermijd het frame ‘pester vs slachtoffer’
🎯 Creëer een klimaat waar verschillen mogen bestaan
Niet elk drama verdient een podium en soms is je beste interventie geen interventie. Observeer eerst, handel daarna. En bedenk dat ze morgen misschien wel weer gewoon beste vriendinnen zijn.
Tot slot: juist in deze drukke periode voor de kerst is het belangrijk om rust te bewaren. Een docent die zelf in balans is, kan beter inschatten wanneer iets aandacht verdient en wanneer je het beter kunt laten gaan.
Twijfel je? Bespreek dan het gedrag de je observeert eens met je collega’s tijdens het mentoruur, een klasbespreking of een ander moment dat ruimte biedt tot intervisie.
Over deze rubriek
Freddy is schrijver en ontwikkelaar bij LesLab. Vanuit haar ervaringen als oud-docent deelt zij in haar blogs haar visie op het onderwijs, en alle uitdagingen die hierbij komen kijken.