Actief leren & ervaren
Met onze complete lesmethodes voor het vo en mbo
Freddy’s visie | Houd je hoofd koel
Ik hoef jou niet te vertellen dat je op een dynamische plek werkt. En dat geldt des te meer in de periode tussen de meivakantie en de zomervakantie. Of je nou lesgeeft op het voortgezet onderwijs of op het mbo, grote kans dat deze periode voor jou voelt als een ratrace richting het einde van het schooljaar. Hoe zorg je dan voor wat meer structuur in de klas? Ik geef je tips én een lesopdracht!
Als docent op het VO vond ik de periode tussen de mei- en zomervakantie leuk. Er worden profielen gekozen en (buitenschoolse) activiteiten georganiseerd. De onderbouw richt zich op de laatste hoofdstukken en proefwerken, terwijl de bovenbouw in de focus gaat richting het eindexamen.
Of je nou docent op het vo of het mbo bent, je herkent het vast: sommige leerlingen gaan fietsend door het schooljaar heen, waar je voor een andere club een soort ‘motivational speaker’ bent omdat het kantje boord wordt wat betreft hun overgang. En ondertussen gieren de hormonen door de klas, want het is lente!
Uitdaging om structuur te behouden
Al deze factoren hebben invloed op de sfeer op school. En door de verschillende onderbrekingen in je werkweek vanwege extra vrije dagen met Hemelvaartsdag en Pinksteren, kan het soms een uitdaging zijn om de structuur te behouden en je doelen te behalen.
Hetzelfde doel
In principe hebben jij en je leerlingen hetzelfde doel: zo goed mogelijk het schooljaar afsluiten. Dat uit zich bij leerlingen in het ‘overleven’ van de laatste schoolweken, waar jij meer kijkt naar de nog te behalen resultaten.
Het idee in wat hierin realistisch is kan nogal verschillen tussen de docent en leerling. Wat ook wel weer voor grappige gesprekjes kan zorgen of interessante pogingen tot onderhandelingen.
Al deze vormen van onrust kunnen een aanslag zijn op de concentratie van je leerlingen. Iedereen is gebaat bij structuur, maar in deze periode is die er soms gewoon even niet.
Stel prioriteiten
Bedenk wat prioriteit heeft. De organisatie van het brugklaskamp kan misschien wel één bijeenkomst zonder jou. Dit geeft jou tijd om even de webmutaties en de boekenlijsten compleet te maken, of die ene ouder even te bellen.
Accepteren dus…
Bedenk wat wel haalbaar is en leg de lat deze periode niet te hoog, niet voor jezelf, en ook niet voor je leerlingen. Plan deze weken naast alles wat moet, ook tijd voor integratiemomenten.
Stel je voor, je bent net een lang weekend weggeweest en je hebt even tijd nodig om weer op te starten. Zorg er dan voor dat je iets eerder dan normaal naar school gaat. Gun jezelf wat treuzeltijd.
Naar buiten!
Leerlingen zullen het waarderen als je hen ook wat van deze magische tijd gunt. Een voorbeeld van een integratiewerkvorm die ik zelf graag deed is om met enige regelmaat met mijn klassen naar buiten te gaan. De ene keer voor een stiltewandeling met een denkoefening. Het andere moment gewoon om wat onrust te kanaliseren.
De hele dag door doen we dingen met onze gedachten. Je moet ervoor uitkijken dat je geen zwevend hoofd wordt. De rest van je lichaam is er ook nog, dus neem je klas lekker mee naar buiten.
Integratiewerkvorm: even lekker naar buiten
1. Begin de les met erkenning: Het kan zijn dat je hebt gemerkt dat er onrust is in de groep en dat je deze opdracht doet om de concentratie terug te brengen.
2. Communiceer van tevoren duidelijk wat je van je leerlingen verwacht zodra ze weer terug zijn in het lokaal. Je kunt dit eventueel op het bord schrijven.
3. Neem de klas mee en vergeet zelf niet ook een beetje te genieten van de buitenlucht.
4. Zodra je terug bent in het lokaal neem je 5 minuten waarin iedereen in stilte aan zijn tafeltje de wandeling kan verwerken.
Niet zweverig
Integratie gaat niet over opstijgen, maar juist over neerkomen in je lijf.
Het kan weleens zijn dat wanneer je dit soort opdrachten doet men je gaat zien als ‘die zweverige docent’ maar omdat je het eens even over een andere boeg gooit maakt je niet per definitie zweverig. Communiceer vooral ook wat de wetenschap erover zegt.
Hier zijn de feiten op een rijtje:
- Verbeterde concentratie – Blootstelling aan natuurlijke omgevingen kan de aandacht verbeteren en vermoeidheid verminderen, waardoor ze beter in staat zijn om zich te concentreren tijdens jouw les.
- Stressvermindering – De natuurlijke omgeving en frisse lucht kunnen een kalmerend effect hebben op de geest, waardoor ze zich meer ontspannen en gefocust voelen wanneer ze terugkeren naar jouw lokaal.
- Stimulatie creativiteit – Door nieuwe omgevingen te verkennen (of door anders te kijken naar de omgeving) kunnen leerlingen hun verbeeldingskracht vergroten en nieuwe ideeën krijgen.
- Bevordering van lichamelijke activiteit: Lichamelijke activiteit brengt de bloedcirculatie verbeteren en endorfine vrijmaken, wat kan leiden tot een verbeterde stemming en alertheid.
- Bonus: Door je klas mee naar buiten te nemen kun je direct een oogje houden op de verschillende onderlinge verhoudingen in je klas.
Alle hierboven genoemde zaken hebben ook effect op jou en van gelukkige leraren leer je nu eenmaal de mooiste lessen. Veel succes en geniet ervan!
Over deze rubriek
Freddy is schrijver en ontwikkelaar bij LesLab. Vanuit haar ervaringen als oud-docent deelt zij in haar blogs haar visie op het onderwijs, en alle uitdagingen die hierbij komen kijken.